Dzień 8: Mariampol-Stańczyki-Guja-Gierłoż-Gdańsk/Gdynia, 473 km, łącznie od startu 3.070 km
Mariampol powstał dopiero w XVIII w., założony przez zakon marianów wokół klasztoru. W tym mieście również miał miejsce jednodniowy pogrom Żydów (1 września 1941 r.). W czasach sowieckich miasto nazywało się Kapsukas, na cześć litewskiego komunisty. Powrót do pierwotnej nazwy miał miejsce po odzyskaniu niepodległości przez Litwę. Miasto zostało poważnie zniszczone podczas II wojny światowej.
My mieszkaliśmy na wylocie ulicy Gedymina, ładnie odnowionej, choć nieco pustawej. Kilka sklepów, sushi bar i pizzeria. Na szczęście nasz hotel był tuż obok lokalnej restauracji (ci sami właściciele), dzięki czemu na kolację mieliśmy zeppeliny, czyli takie podłużne pyzy. Dwoma można się swobodnie najeść
Na deser Litwa zaserwowała nam stłuczkę. Pan Kierowca ciężarówki wyprzedzał na podwójnej ciągłej, a Pan Kierowca ciągnika postanowił w tym czasie skręcić do domu.
https://www.youtube.com/watch?v=br66bjQx6qsGranicę litewsko-polską ponownie przekraczaliśmy na "przejściu Schengen" nieopodal wsi Poszeszupie.
Nasze pojazdy chyba jeszcze nie były takie brudne
W Polsce po drodze odwiedziliśmy wiadukty w Stańczykach. Zbudowane w latach 1912-1914 (północny) i 1923-1926 (południowy) na trasie kolejowej Gołdap-Żytkiejmy (Goldap-Schittkehmen/Wehrkirchen). Linia była jednotorowa, ale zbudowano dwa wiadukty prawdopodobnie ze względów wojskowych (zapewnienie bezpieczeństwa w przypadku zburzenia jednego z mostów). Są to najwyższe wiadukty kolejowe w obecnych granicach Polski (wys. 40 m, długość ponad 200 m). Pociągi kursowały do końca 1944 r., kiedy to szyny zostały zdemontowane przez Armię Czerwoną i wywiezione na wschód. Nigdy nie odbudowano już tej linii.
Kolejny postój był przy śluzie Guja/Piaski (Schachtschleuse Sandhof) na Kanale Mazurskim. Kanał budowany był w latach 1911-1914 i 1934-1940 i miał na celu połączenie Jezior Mazurskich z Bałtykiem przez rzekę Łynę, planowana długość 50,4 km. Na trasie kanału było zaprojektowane 10 śluz, z czego 5 jest na obecnym terenie Polski, a jedynie śluza Guja/Piaski jest ukończona. Wbrew plotkom, kanałem tym nigdy nie miały i nie mogły pływać U-Booty - projekt przewidywał przepływ statków o wyporności do 250 ton i zanurzeniu nie większym niż 1,5 m. Powojenny podział Prus Wschodnich pomiędzy Polskę i ZSRR i utworzenie tzw. Obwodu Kaliningradzkiego (główna przeszkoda w swobodnej komunikacji Polski i Europy z Litwą i pozostałymi krajami bałtyckimi) spowodował zarzucenie prac nad Kanałem. Po stronie polskiej kanał znajduje się pod zarządem Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie, dzięki czemu m.in. Śluza Piaski/Guja jest sprawna i wpisana jako zabytek hydrotechniczny. Po stronie rosyjskiej odcinek nie znajduje się pod opieką żadnej instytucji, dzięki czemu wyposażenie techniczne śluz zostało niemal całkowicie zdewastowane i rozkradzione.
Kiedy byłem na tej śluzie kilka(naście) lat temu, można było na nią wejść. Obecnie jest całkowicie ogrodzona, i stąd możliwość zwiedzania i wykonywania zdjęć była ograniczona.
Wg niektórych źródeł na tej śluzie był kręcony jeden z odcinków serialu "Czterej pancerni i pies" (odc. 15 "Wysoka fala"). Gdzieś to czytałem, ale nie potrafię teraz znaleźć źródła
Ostatnim przystankiem na trasie był Wilczy Szaniec, czyli wojenna kwatera Adolfa Hitlera, położona w Gierłoży koło Kętrzyna. Wielki kompleks budynków został wysadzony przez Niemców (użyto ponad 10 ton trotylu) kiedy się stąd wycofywali, i obecnie większość bunkrów znajduje się w stanie ruiny. Z bunkra, w którym Hr. von Stauffenberg próbował dokonać zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 r., pozostały jedynie fundamenty.
Budynek, w którym dokonano zamachu
Bunkier Hitlera
Inne budynki są mniej lub bardziej zniszczone, niektóre dość artystycznie i surrealistycznie wyglądają
Tyle jest po północnej stronie drogi (trasa piesza), południowa dostępna jest korzystając z pojazdów (m.in. pokazanych wyżej na zdjęciach). Z tym, że tam już niewiele co jest do oglądania
A dalej był już bezpieczny powrót do domów.
We'll be back